admin (şimdiye kadar 17 posta) | | Tamgalı Gökbayrak
Bir milletin, belli bir topluluğun veya bir kuruluşun simgesi olarak kullanılan, renk ve biçimle özelleştirilmiş, genellikle dikdörtgen biçiminde olan kumaş, bayrak olarak tanımlanmaktadır. Bayrağın değeri pamuk, atlas ve ipekten yapılmasına bağlı olmayıp, temsil ettiği milletin ona verdiği kıymeti ile ölçülür. Bayrak bir milletin varlığının ve bağımsızlığının sembolü, tarihinin hatırasıdır. Devletin hakimiyetini, bağımsızlığını ve şerefini temsil ettiği için bayrağa saygı gösterilmesi gerekir.
Kırım Tatarlarının milli bayrağı; Türklüğü temsil eden gök mavisi zemin üzerinde yer alan ve binlerce yıllardan beri çeşitli Türk boylarında da kullanılagelen üç dişli ve altın sarısı rengindeki Tarak Tamgadan oluşmaktadır.
Türk boyları ve kabileleri kendilerine ait olan ve birbirinin aynısı olmayan tamgaları ile hayvanlarını ve eşyalarını işaretleyerek, mallarının aidiyetinin belli edilmesini sağlarlardı. Bu tamgalar aynı zamanda başbuğların hükümranlık sembolleriydi. Her Türk boyunun kendini simgeleyen ayrı bir tamgası bulunmaktaydı. Bu tamgalar mühür gibi kullanıldıkları gibi, mezar taşlarına da kazınarak nesilden nesile bin yıllar boyu aktarılmıştı.
Kırım Tatar Milli bayrağında yer alan Tarak Tamga da çeşitli Türk boylarında, özellikle Kırımda görülmekle birlikte; anlamı hakkında çeşitli rivayetler bulunmaktadır. Bugünkü hali ile Tarak Tamga, Kırım Hanlığında ortaya çıkmaktadır. Kırım Hanlığının başşehri olan Bahçesarayda bulunan Hansarayın bazı giriş kapıları ve duvarlarında da tarak tamgalar görülmektedir.
Kırım Hanlığında; Hanın yanında Kalgay ve Nureddinin yönetimde önemli etkileri bulunmaktaydı. Kalgay, Han adayı, veliaht anlamında olup, Hanın kardeşleri ya da oğulları arasından, Han tarafından tayin edilirdi. Devlet idaresinde en yüksek mevkide Han, Onun altında Kalgay bulunurdu. Kalgayın özel veziri, memurları ve divanı vardı. Kalgay ve divanı ölüm cezası dışında önemli yargılama yetkisine de sahipti. Ölüm cezası ile yetki yalnız Hana aitti. Han savaşlarda bulunmadığı zamanlarda orduya Kalgay komuta ederdi. Hanların, Hansarayına karşılık, Kalgayın Akmescit civarında, Salgır nehri kenarında büyük ve geniş bahçeli sarayı vardı. Kalgay adayı, ikinci veliaht anlamında olan, Nureddinin veziri olmakla birlikte divanı yoktu. Dava göremez ve karar veremezdi. Bahçesaray şehri civarında kendine özgü sarayı bulunmktaydı.
Tarak Tamgadaki üç dişin, Kırım Hanlığındaki bu üç gücü gösterdiği; tarağın orta dişini Hanın, sağ dişini Kalgayın, sol dişini ise Nureddinin temsil ettiği rivayet edilmektedir. Bir başka rivayette ise, Tarak Tamganın terazi şekli ile adaleti temsil ederek, Kırım Hanlığının adil olduğu anlatılmaktadır.
1917 yılında kurulan, Kırım Demokratik Cumhuriyetinin de millî bayrağı olarak, Tarak Tamgalı Gökbayrak kullanılmıştır. Kırım Demokratik Cumhuriyetini ilan edecek olan ve 9 aralık 1917 tarihinde açılan I. Kırım Tatar Millî Kurultayının açılış günü münasebetiyle, Kırımın bütün şehir, kasaba ve köylerindeki Türk-Tatar daireleri, evleri ve sokakları Tarak Tamgalı Gökbayraklarla süslenmişti.
Vatan Kırımın Akmescit şehrinde 74 yıl aradan sonra toplanan II. Kırım Tatar Milli Kurultayında da, Gökbayrak, millî bayrak olarak Kurultay salonlarına asılmıştı. 26 -30 Haziran 1991 tarihleri arasında toplanan II. Kırım Tatar Milli Kurultayının, 30 Haziran 1991 tarihli oturumunda kabul ettiği Kırım Tatar Halkının Milli Bayrağı ve Milli Marşı Hakkındaki Kararı aşağıdaki gibidir.
1917 senesi Kurultayının varisleri olarak ve Kırım Tatar halkının millî devlet kurumu ananelerini devam ettirerek kurultay karar vermiştir;
1- Kırım Tatar halkının millî bayrağı, direğe bağlanan kenarında üst tarafta altın tamgası olan dört köşeli gökmavidir. Bayrağın eninin boyuna oranı1/2dir.
2- Kırım Tatar halkının milli marşı Numan Çelebi Cihanın Ant Etkenmen adlı eserdir.
3- Kırım Tatar halkının Meclisine milli bayrak ve marşın kullanma yönetmeliğini onaylama yetkisi verilmiştir.
Kırım Tatar bayrağı olan Gökbayrakın, gök mavisi zemin üzerinde sol üst köşeye yakın bölümünde sarı renkli tarak tamga bulunmaktadır. Gök mavisinin internet rek kodu olarak #6495ED , tarak tamganın internet renk kodu olarak FFFF00 kullanılması daha sağlıklı sonuç vermektedir (**). Ölçüleri gösterilmiş standart Gökbayrak aşağıdaki gibidir. |